De FW-190A8 bijnaam "Wurger"

Piloot: Unteroffizier Joachim Lüttgau   ID# 68454/598    

Geboren: 30 Juli 1923 te Vlotho, Duitsland

Gesneuveld: 5 oktober 1944 te Kunrade, Nederland

Eenheid: 1 Jagd Geschwader 11  (Code "Weisse 13")

Vliegtuig: Focke Wulf   FW190 A-8  Ser#. 173843

Vliegveld: Wiesbaden-Erbenheim

 Embleem van het Jagd Geschwader 11

22-3-2023: Brief erhalten von Joachim’s Neffe, Jürgen Lüttgau. 

Hallo Ben,                                              

Es gibt viele Fotos von Joachim Lüttgau, deshalb ist es kein Problem dir schon mal ein paar Fotos zu schicken. Du kannst sie gerne behalten, weit es sie in mehrfacher Ausführung gibt. Die Eltern von Joachim waren Carl und Margarethe Lüttgau. Sie hatten zwei Söhne, wobei Joachim der jüngste Sohn war. Günter Lüttgau war der ältere Sohn, geboren am 25.11.1917 und gestorben am 23.07.1984. Günter und Johanna Lüttgau waren meine Eltern. Meine Mutter wurde am 5.2.1920 geboren und verstarb am 9.9.1982.  Beide sind sehr früh an Krebs gestorben. Carl Lüttgau hatte eine Firma, in der Kunstblumen hergestellt wurden. Beliefert wurden Gärtnereien. lch lege dir eine Kopie dazu. lch habe auch noch ein Tagebuch meiner Oma. Sie schrieb es unregelmäβig ab Dezember 1944 bis Dezember 1946. In der Zeit hatte sie ihren beiden Söhnen vermisst und deshalb schreibt sie das Tagebuch in der Form, als sei es an ihre Söhne gerichtet. In dem Tagebuch hofft sie immer auf ein Lebenszeichen von Joachim. Mein Vater Günter war in Amerikanischer Kriegsgefangenschaft. Mir fällt es schwer, das Tagebuch zu lesen, da es in altdeutscher Schrift ist. Für mich ist das jetzt aber Anlass, jemanden zu suchen, der mir dabei helfen kann. lch kann mich schwach erinnern, dass es vielleicht auch noch offiziellen Schriftwechsel mit Behörden gibt, um herauszufinden, was mit Joachim passiert ist. lch habe das bisher aber noch nicht gefunden und bin mir nicht sicher, ob die Unterlagen noch existieren? lch werde aber nochmal auf die Suche gehen. Das ist es erstmal von mir. Wenn ich noch interessantes für dich finde, lasse ich es dir zukommen.

Viele Grüβe

Jürgen

Aanvliegroute en crash locatie

Amerikaanse Soldaten inspecteren het staartstuk van de neergestorte FW190

Duidelijk leesbaar het Ser# van FW190

Geschut van het 531st AAA (AW) in stelling bij Siegfriedlinie

'Een formatie van 20-25 toestellen (FW-190's en Me-190's) vloog tussen 14.30 en 14.40 uur over het gebied dat bestreken werd door de A,C en D batterijen. Veertien van deze vijandelijke toestellen vlogen van het zuidwesten naar het noordoosten op een hoogte van 10.000 voet en werden niet onder vuur genomen. Een tweede formatie van zes toestellen vloog op een hoogte van 150 tot 500 voet van zuid naar noord en werd beschoten. Deze formatie voerde met machinegeweren en raketten aanvallen uit op geschutsstellingen en wegen. Korte tijd later viel een derde formatie met machinegeweren en raketten aan; ditmaal van noord naar zuid. Onze claims: drie maal categorie I en eenmaal categorie II. Rapporten zijn ten strijde van deze melding nog niet gereed'

Donderdag 5 oktober was voor het 531st de laatste dag in Limburg; Daarna nam men stellingen in ten noordoosten van Aken. Dat overwinning en nederlaag soms erg dicht bij elkaar liggen, moge uit het laatste incident van 5 oktober blijken:

'Terwijl Colonel Mace de nummer 3 geschutspositie (Sergeant Armato) inspecteerde, naderde een formatie FW-190's op geringe hoogte. De schutter (Corporal Chappel) gaf de noodzakelijke bevelen en de hele sectie voerde een modelaanval uit. De tweede granaat trof een jager die onmiddellijk in brand vloog en in de omgeving van Heerlen neerstortte.'

De observaties in de Omgeving van Heerlen bleken correct te zijn. Een FW-190 A8, voorzien van de code "Weisse 13" en het werknummer 173843, stortte neer in een akker ten noordoosten van de Hoeve 'Marehoek' bij Voerendaal. De onfortuinlijke vliegenier, de 21-jarige Unteroffizier Joachim Lüttgau, was die middag vanuit Lippspringe met de 1st Staffel van het Jagdgeschwader 11 opgestegen. Hij kon zijn brandende toestel niet meer verlaten en kwam jammerlijk om het leven; Thans rust hij ook te Ysselsteyn. In 1990 schreef Robert K. Sandager (Voorheen Battery Commander van de D-Battery van het 531st) naar aanleiding van onze bevindingen:

'Het is erg interessant om na 46 jaar te vernemen wie wij op 5 oktober 1944 neerschoten. Het spijt me echter dat Joachim Lüttgau niet tijdig zijn toestel heeft kunnen verlaten. We waren altijd blij wanneer we een toestel omlaag haalden. maar hoopten toch ook dat de piloot het zou overleven.'

    Capt. Robert K. Sandager

 Bron: Boek "Duel in de Wolken" van Ron Pütz. Uitgeverij van Soeren & Co Amsterdam 1994

Artikel in Limburgs Dagblad 8 oktober 2004

Paul Logister

Gezocht: Propellerbladen van Focke Wulff

5 Oktober 1944. Zuid-Limburg is net bevrijd. Ter hoogte van Kunrade haalt militair afweergeschut van de geallieerden een Focke Wulf 190 van de vijand neer. Het vliegtuig duikt met de neus loodrecht naar beneden en stort neer op akkerland in de buurt van boerderij Marehoek. De piloot, de 21-jarige Joachim Lüttgau, slaagt er niet in het brandende toestel op tijd te verlaten. Zijn ontzielde lichaam wordt door de geallieerden geborgen. Het vliegtuig had zo’n snelheid dat na het neerstorten alleen het staartstuk boven de grond uitsteekt. De stille getuige van een drama in de lucht. De dan 14-jarige Jan Botermans uit Heerlen krijgt lucht van de gebeurtenis en wil per se een deel van het vliegtuig als een soort trofee mee naar huis nemen. Hij stapt op zijn fiets er rijdt naar de plek van het ongeluk. Van het staartstuk demonteert hij een deurtje. Ook wil hij de propeller hebben, maar wanneer hij begint te graven, merkt Botermans dat van de drie bladen er slechts één is overgebleven. Bovendien sommeren Amerikaanse soldaten hem met graven te stoppen. „Maar daar trok ik me niets van aan,” vertelt hij zestig jaar later. Met een van de Amerikanen die hem de les wilden lezen,  heeft Botermans nog steeds contact. Haskell "Hal" Heimlick was met een aantal collega’s op Ter Worm gelegerd.

    Haskell "Hal" Heimlick  

Op een gegeven moment raakten zij bevriend met mijn familie. Omdat het steeds kouder werd logeerden de soldaten ’s nachts bij ons en vertrokken ze de dag erop in alle vroegte naar hun stelling.” Het zag er even naar uit dat Botermans zijn buit al snel moest inleveren. Niet bij de geallieerden, maar bij souvenirjagers „Ik kan me nog goed herinneren dat er op een gegeven moment twee jongens naast me stonden die vroegen of ze het blad dat ik net had uitgegraven mochten hebben. Zij hadden namelijk de twee andere propellerbladen al uit de grond gehaald. Ik vertelde ze dat ik daar niets voor voelde. Toen dropen ze af.” Meer dan een halve eeuw later vindt Botermans dat de propeller eigenlijk weer compleet zou moeten zijn, maar zijn zoektocht naar de eigenaren van de twee andere bladen heeft  vooralsnog niets opgeleverd. „Ik heb bij verschillende instanties aangeklopt, waaronder de gemeenten Heerlen en Voerendaal, maar die konden me niet helpen.” Ondertussen is Botermans’ propellerblad na omzwervingen bij een kennis in Roermond terecht gekomen. „Hij wilde het aan een particulier museum in Kerkrade schenken, maar dat gebeurt voorlopig niet.” Want Botermans zet eerst in op hereniging van de drie propellerbladen.

Links: Boerderij "Marehoek"   Rechts Boven:  Haskell "Hal" Heimlick houdt propeller vast, daarnaast Hilde en Jan Botermans   Rechtsonder: Het staartstuk van het vliegtuig.