Waken over 8301 kruisjes
De Amerikanen herdenken maandag op Memorial-Day hun oorlogsslachtoffers. Op de Amerikaanse begraafplaats in Margraten gebeurt dat een dag eerder.
Memorial-Day - de Amerikaanse dodenherdenking- nadert met rasse schreden en dus blinken en schitteren de 8301 witte kruisjes op de Amerikaanse begraafplaats op deze voorjaarsdag in de vroege middagzon. Maar eigenlijk blinken de witmarmeren grafstenen in Margraten altíjd. Daar is het zondagse bezoek van koningin Beatrix en allerlei andere hoogwaardigheidsbekleders echt niet voor nodig. Omdat Leon Blom (56) uit Schin op Geul gewend is z’n werk goed en het liefst nog veel beter te doen. Z’n werk? Bouwtechnisch medewerker van de Amerikaanse begraafplaats. Al zeventien jaar. Verantwoordelijk voor onder meer gebouwen, wegen, riolering én kruisjes. Hij noemt de 8301 witte kruisjes ‘m’n lust en m’n leven’. Een weids uitgestrekt marmeren doolhof voor de leek. Inmiddels stroomt de begraafplaats gestaag vol met mensen die bloemen komen leggen. Allemaal adoptanten van een Amerikaans graf. „De enige plicht die je in zo’n geval hebt, is dat je af en toe een bloemetje komt leggen. Op Veteranendag, voor Memorial-Day of op de verjaardag van zo’n jongen”, zegt Blom. „Er zijn mensen die jaarlijks vijftig keer bloemen komen brengen, maar je hebt d’r ook die je nauwelijks ziet.” Zelf is Blom geen adoptant. Elk kruis is ’m even lief. Om de twee weken maakt hij samen met trouwe kompaan Math Kirkels de grote ronde. Alle 8301 kruisjes worden dan met diamantsponsjes („jij hebt thuis vast geen sponsje dat zestien euro per stuk kost”) van een grondige poetsbeurt voorzien. Wat wit is, moet voor altijd wit blijven. Het duo heeft er een speciale slalomroute voor uitgedokterd. „Ja, ik heb ieder kruisje al zo vaak aangeraakt. Maar mensen moeten ook niet te veel van me gaan verwachten. Laatst stond iemand voor me met een naam van een of andere Amerikaanse soldaat. Of ik ’m even snel kon vertellen waar het graf te vinden was. Man, ik zie telkens achtduizend namen!” Met dank aan Blom en Kirkels zijn al de namen nog overduidelijk leesbaar. En op de stenen van nooit voor honderd procent geïdentificeerde slachtoffers valt moeiteloos de tekst Here rests in honored glory a comrade in arms known but to God te onderscheiden. De vogels zijn de grootste vijanden, zegt Blom. „Vogelpoep moet direct verwijderd worden, want anders duurt het weken voordat die vlekken weer helemaal verdwenen zijn. En wat te denken van het vruchtvlees van verse kersen op de stenen? Dat laten veel vogels in de zomer vallen. En kersenvlekken zijn ontzettend hardnekkig. Kijk, daarachter staan de fruitbomen.” Het moge duidelijk zijn: het blijft niet bij de tweewekelijkse poetsbeurten van het duo Blom en Kirkels. Maar ze hebben uiteraard ook gewoon te maken met de tand des tijds. Toevallig zijn op dit moment dertien nieuwe kruisen in aantocht. Afkomstig uit de Noord-Italiaanse plaats Lasa, zoals alle kruisen hier. Het kenmerk van marmer uit Lasa? Juist ja, die opvallend witte kleur. Je zou het ook Blom-wit kunnen noemen.
door: Ivo Kok Limburgs Dagblad, 29 mei 2010
|