President Bush in Margraten

8 mei 2005

De herdenking van de 60ste verjaardag van de bevrijding van Europa werd gevierd op de Amerikaanse begraafplaats Margraten

in aanwezigheid van president Bush en koningin Beatrix

President George W. Bush and Koningin Beatrix.

"Tekst van toespraak van President Bush"

Majesteit, minister-president, burgemeester, hoogwaardigheidsbekleders van Nederland, veteranen en hun families, met inbegrip van de 104de  Infanterie-Divisie bekend als The Timberwolves; de eenheid van Harold B. Welsh, mijn schoonvader en de vader van First Lady Laura Bush, Congreslid Hoekstra; generaal Jones, generaal Franks, beheerder Schwind, mede-Amerikanen en vrienden:
Op deze vreedzame ochtend in mei herdenken wij een grote overwinning van de vrijheid en de duizenden witte marmeren kruisen en Davidssterren onderstrepen de vreselijke prijs die wij betalen voor die overwinning. Voor de Amerikanen die hier rusten biedt de Nederlandse bodem een passend tehuis. Het was vanuit een Nederlandse haven dat veel van onze Pilgrim Fathers voor het eerst naar Amerika zeilden. Het was een Nederlandse haven die de Amerikaanse vlag zijn eerste kanonsaluut gaf. Het waren de Nederlanders die als één van de eerste buitenlandse naties de onafhankelijkheid van de nieuwe Verenigde Staten van Amerika erkenden. En toen Amerikaanse militairen naar dit continent terugkeerden om voor de vrijheid te vechten, werden zij geleid door een president die zijn familienaam - Roosevelt - aan dit land verschuldigd was. Sommige van die moedige soldaten zijn vandaag hier. Wij heten u welkom en wij eren u. Zij zijn hier met hun Nederlandse kameraden. Zij delen de liefde voor de vrijheid. In de oorlog die zestig jaar geleden eindigde, brachten velen die voor de vrijheid streden offers en velen gaven hun leven. In de uitzending van The Voice of America-radio op de eerste herdenkingsdag van het einde van de oorlog, vroeg de omroeper aan Europa om de Amerikaanse doden ook als hun eigen doden te beschouwen. In de harten van de Nederlanders waren ze dat al. De Amerikanen zagen de Nederlandse mentaliteit al in actie komen binnen weken na de bevrijding, toen deze nieuwe begraafplaats zijn eerste herdenkingsdag organiseerde. Het was nog een tijd van ontbering en tekorten, maar toch verzamelden de Nederlandse burgers uit zestig lokale dorpen twintig vrachtwagenladingen bloemen zodat elk Amerikaans graf hier kon worden opgetuigd toen de zon opkwam op herdenkingsdag. En in de zes decennia die volgden, bleven de Nederlanders deze prachtige traditie voortzetten door de graven te adopteren en te verzorgen van mensen die ze nooit hadden ontmoet. Uw hartelijkheid heeft troost geboden aan duizenden Amerikaanse families die van hun geliefden werden gescheiden door een oceaan. Namens een dankbaar Amerika dank ik u voor het behandelen van onze mannen en vrouwen als jullie eigen zonen en dochters. Vandaag vergezellen we hen op deze geheiligde bodem. Wij komen allereerst om de jonge Amerikanen te eren die er niet aan toekwamen om grijze haren te kammen. Elke man en elke vrouw die hier ligt is meer dan een grafsteen en meer dan een serienummer; elke persoon hier heeft een naam die een familie dierbaar is. In vervagende zwart-witfoto's kijkt elk van hen naar ons in de volle gloed van de jeugd; het frisse gezicht van een Amerikaan in uniform, de officier met een glimlachend liefje aan zijn arm, de jonge papa die reist met een babyzoontje of dochtertje op zijn knie. Elkeen van deze Amerikanen leverde zijn eigen unieke bijdrage aan het verhaal van de vrijheid.
Op deze begraafplaats ligt Willy F. James, Jr., één van zeven Afrikaansamerikanisme militairen die de Medal of Honor kregen. Op deze gedenkmuur staat de naam van Raymond Kelly, een jonge man die voor priester studeerde in Detroit. Hij had de oorlog aan zich voorbij kunnen laten gaan, maar gaf zijn vrijstelling op om zijn land te dienen. En in deze grond rust Maurice Rose, de briljante divisiebevelhebber die de eerste geallieerde troepen Duitsland binnenleidde. Hier rusten zij in glorie, samen met duizenden van hun gevechtskameraden en wij zijn hier omdat we hen enorm veel verschuldigd zijn.
Wij komen ook hier om ons het kwaad te herinneren waar de Amerikanen tegen vochten. Voor Nederland begon de oorlog met het bombarderen van Rotterdam. De vernietiging van Rotterdam was een wegwijzer voor de terreur die de nazi's op dit continent zouden loslaten. Zoals veel landen in Europa zou Nederland worden geconfronteerd met avondklokken, onderdrukking, armbanden met gele sterren en deportatie van joodse burgers. De winter vlak vóór de bevrijding was het slechtst. Toen gingen de Nederlandse spoorwegarbeiders in staking om het voor het Duitse leger moeilijker te maken hun troepen te versterken. De nazi's reageerden met een blokkade die brandstof en voedsel schaarser maakten. Amsterdam moest langer op de bevrijding wachten dan bijna elke andere stad in Europa. Meer dan 20.000 Nederlandse mannen, vrouwen en kinderen zouden omkomen in wat de Hongerwinter zou worden genoemd. Velen werden gedwongen om tulpenbollen te eten teneinde in leven te blijven. Bevrijdingsdag bracht de hoop op normaliteit na bijna vijf jaar bezetting. Voor velen, onder wie een joods meisje genaamd Anne Frank dat zich verborg op een zolder, zou de bevrijding te laat komen. Twee maanden eerder had het geïnstitutionaliseerde kwaad van Bergen-Belsen haar van haar jonge leven beroofd. Voor anderen zou Bevrijdingsdag een duurzaam gevoel van solidariteit brengen met hen die vochten. Een verzetsleider formuleerde het goed: "Wij zijn één omdat wij, samen, in iets geloofden".

En zo komen wij hier, op deze plaats, om te beseffen waarvoor deze militairen vochten en waarom ze zegevierden. In het begin van de oorlog waren er mensen die geloofden dat democratie te zacht was om te overleven, vooral tegen nazi-Duitsland, dat pronkte met het meest professionele, goed uitgeruste en best getrainde leger ter wereld. Toch werd deze macht verslagen door een coalitie van bondgenoten, vrijheidsstrijders uit bezette landen en leiders van het ondergrondse verzet. Zij vochten zij aan zij met Amerikaanse GI's die, slechts enkele maanden voorheen, landbouwers, bankbedienden en fabrieksarbeiders waren geweest. De tirannen van deze wereld leerden een les: er is geen macht zo groot als de macht van de vrijheid en geen militair zo sterk als de militair die vecht voor die vrijheid Soldaat Robert Lee Rutledge was één van die militairen. Hij gaf zijn leven, vechtend tegen een brutale aanval van twee naziedivisies. Weken voordat hij stierf schreef hij een brief aan zijn dochter ter gelegenheid van haar vijfde verjaardag. De brief, gericht aan de kleine Ginger Rutledge in Lumpkin (Georgia), bevatte de volgende passage: "Je bent te jong om het nu te begrijpen. Later zul je het wel begrijpen. Het gebeurt voor jou. Je werd geboren in een vrije wereld en ik wil dat je in een vrije wereld eindigt".  Zestig jaar later. Ginger is nog steeds vrij. En zij begrijpt. En dat doen haar drie kinderen en acht kleinkinderen ook. Soldaat Rutledge deed zijn werk goed, en de mensen die met hem vochten, hun bloed gaven en stierven hebben hun doel verwezenlijkt. Het vrije Amerika waar Ginger in opgroeide werd gered door hun moed. Het vrije Europa waar veel van hen begraven liggen, werd gebouwd op hun moed. En de vrije en vreedzame wereld die we hopelijk kunnen achterlaten voor onze kinderen wordt geïnspireerd door hun voorbeeld.  Op deze dag vieren wij de zege die zij behaalden. En wij verbinden ons aan de grote waarheid die zij verdedigden: vrijheid is het geboorterecht van geheel de mensheid. Vanwege hun offer en de hulp van dappere bondgenoten overleefde die waarheid het einde van de twintigste eeuw. Terwijl de 21-ste eeuw zich nu voor ons ontrolt werken Amerikanen en Europeanen samen om vrijheid en hoop te brengen op plaatsen waar die lang is ontkend: in Afghanistan, in Irak, in Libanon, het bredere Midden-Oosten. Vrijheid is de permanente hoop van de mensheid en wanneer die hoop voor alle mensen reëel wordt, zal dat zijn vanwege de offers van een nieuwe generatie mannen en vrouwen die even net zo onzelfzuchtig en toegewijd aan vrijheid zullen zijn als degenen die we vandaag eren.

May God bless you all.

Top